In Nederland vinden jaarlijks zo’n 25.000 tot 30.000 scheidingen plaats, maar daarbij is er gedurende het jaar sprake van piekmomenten. Relatief veel mensen scheiden bijvoorbeeld net na de zomervakantie. Samen een paar weken dicht op elkaar lip zitten, zonder de afleiding van werk, betekent dat ergernissen duidelijker zichtbaar worden dan als alles gewoon zijn gangetje gaat thuis.

Ook hebben sommige stellen in de zomer een romantische strandvakantie geboekt met de bedoeling de barsten in de relatie wat te lijmen. Aan dat dan toch geen succes is, volgt de scheiding. Ook kan een rol spelen dat stellen nog één keer samen met de kinderen op vakantie gaan en aan het begin van het nieuwe schooljaar de scheiding willen formaliseren. Echtscheidingsadvocaten en mediators zien daarom doorgaans ieder jaar in september een piek in hun werkzaamheden.

Koppels die uit elkaar gaan, hebben vaak ook samen een huis gekocht. De vraag is dan uiteraard wat er met de woning moet gebeuren. In de nieuwsbrief van deze week geeft financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep hiervoor een aantal overwegingen mee. Business Insider selecteerde de belangrijkste punten.

Een van beide partners blijft in de woning en koopt de ander uit

Bij een scheiding met een gezamenlijke woning zijn er in principe twee opties. Of één van de partners blijft in de oude woning en koopt de ander uit. Of de woning wordt verkocht en de opbrengst wordt over beide partners verdeeld.

We kijken eerst naar de eerste optie, waarbij één van de partners wordt uitgekocht.

1)Aanpassing hypotheek is noodzakelijk als één van de partners vertrekt

Als één van beide partners in de woning wil blijven wonen, moet diegene de ander uitkopen. Dat moet je je wel kunnen veroorloven natuurlijk. Na de scheiding moet degene die in de oude woning blijft immers alleen de hypotheeklasten ophoesten.

Dit betekent dus dat de partner die het huis overneemt met de geldverstrekker om tafel moet om de hypotheek op diens naam te laten zetten. De geldverstrekker gaat dan toetsen of het inkomen voldoende is om de lasten van de hypotheeklening te dragen.

2)Overwaarde uitkeren aan vertrekkende partner

Een belangrijke punt van aandacht is de overwaarde in de woning. Zeker met de sterk gestegen huizenprijzen van de afgelopen jaren is bij veel huizen de marktwaarde van de woning hoger dan de omvang van de hypotheek. Het verschil, ofwel de overwaarde, moet bij een scheiding verdeeld worden over beide partners. Elke partner heeft recht op de helft van de overwaarde.

Bij uitkoop is de vraag dus of de partner die de woning overneemt de financiële middelen heeft om de ander de helft van de overwaarde uit te betalen. Dat kan bijvoorbeeld via eigen spaargeld of door het verhogen van de hypotheek. Maar bij de dat laatste zal de geldverstrekker gaan toetsen of het inkomen voldoende is.

3)Partneralimentatie kan hap nemen uit inkomen

Eventuele partneralimentatie kan een extra complicerende factor zijn. Als je je ex partneralimentatie moet betalen, neemt dat een hap uit je inkomen. Dat beperkt weer de maximale leencapaciteit voor een hypotheek. De vraag is dan opnieuw of je inkomen voldoende is om de hypotheeklasten van de woning in je eentje te kunnen betalen.

4)Partner die wordt uitgekocht moet nieuwe woning vinden

Voor de partner die de gezamenlijke woning wil overnemen zijn er dus de nodige obstakels. Maar ook degene die zich laat uitkopen moet goed nadenken of dat de beste optie is.

Degene die zich laat uitkopen krijgt weliswaar de helft van de overwaarde van oude woning. Maar de vraag is of dit samen met een nieuwe hypotheeklening voldoende is om een nieuw huis te kopen. Weliswaar zul je met een kleiner huis toe kunnen, maar bekend is dat een eigen huis kopen voor eenverdieners bijvoorbeeld een stuk lastiger is dan voor tweeverdieners.

Als je wilt huren, ben je dikwijls aangewezen op woningen in de vrije sector. Nieuwe huurders betaalden in het tweede kwartaal van dit jaar gemiddeld 15,35 per vierkante meter aan huur in Nederland in de vrije sector. Stel dus dat je een huurwoning van 75 vierkante meter op het oog hebt, dan ben je gemiddeld 1.151 euro per maand aan huur kwijt in de vrije sector.

Afhankelijk van waar je huurt, zijn er uiteraard grote verschillen. In Amsterdam ligt de gemiddelde vierkante meterprijs voor huurwoningen in de vrije sector boven de 20 euro, in Almere zit je net onder de 15 euro, blijkt uit gegevens van makelaarsclub NVM en Vastgoed Management Nederland.

De gezamenlijke woning verkopen

Als het niet mogelijk is voor een van beide om de hypotheek in zijn of haar eentje op te hoesten en de ander uit te kopen, zit er niets anders op dan het huis te verkopen en allebei op zoek te gaan naar een nieuw onderkomen.

5)De helft van de overwaarde: let op bijleenregeling

Zoals gezegd is er bij veel koopwoningen momenteel sprake van overwaarde. Die wordt gelijkelijk verdeeld tussen de twee partners. Reken jezelf echter niet rijk: als je een nieuwe woning wilt kopen, heb je de helft van die overwaarde waarschijnlijk hard nodig. De huizenprijzen zijn nu immers hoger dan toen je met je toenmalige partner een huis ging kopen.

De Belastingdienst wil ook graag dat je de overwaarde in je nieuwe koophuis steekt. Dit staat bekend als de bijleenregeling. De fiscus hanteert hierbij de volgende regels: stel je hebt 40.000 euro aan overwaarde uit de oude woning en je koopt een nieuw huis van 2 ton. Als je de overwaarde in de nieuwe woning stopt, heb je maximaal een hypotheek van 160.000 euro nodig. Over deze hypotheek kun je de betaalde rente dan volledig gebruiken als aftrekpost bij de inkomstenbelasting.

Als je er echter voor kiest om de overwaarde niet in de eigen woning te steken en de hypotheek verhoogt tot twee ton, dan krijgt je geen hypotheekrenteaftrek over het leningdeel boven de 160.000 euro.

6)Restschuld bij verkoop eigen woning

Als je pech hebt, kan er bij de verkoop van de woning een restschuld ontstaan, omdat de verkoopopbrengst van het huis niet voldoende is om de hypotheek volledig af te lossen. Ook in dat geval wordt de restschuld fifty-fifty verdeeld tussen de twee partners. Je moet dan een afbetalingsregeling treffen met de geldverstrekker.

Als je een hypotheek met een Nationale Hypotheekgarantie (NHG) hebt afgesloten, dan kan het zijn dat een deel van de schuld, of de gehele schuld wordt kwijtgescholden.

LEES OOK: Tweeverdieners kunnen méér lenen voor hypotheek – maar als je gaat scheiden in coronatijd kan dat deze 3 problemen opleveren